Opiekunka osób starszych pełni kluczową funkcję w monitorowaniu stanu zdrowia swojego podopiecznego. Ciśnienie krwi i puls to podstawowe wskaźniki stanu zdrowia, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę u seniorów. Wraz z wiekiem, ich wartości ulegają zmianie. 

W tym artykule omówimy, jakie wartości ciśnienia krwi i pulsu są odpowiednie dla osób starszych. Przedstawimy jak poprawnie przeprowadzić badanie. 

Jaka jest różnica między ciśnieniem krwi a pulsem?

Puls i ciśnienie krwi to dwa różne aspekty związane z funkcjonowaniem serca i krążenia krwi.

Ciśnienie krwi to siła, z jaką krew działa na ściany naczyń krwionośnych. Wyrażone jest w milimetrach słupa rtęci (mmHg) i jest miarą oporu naczyń krwionośnych wobec przepływu krwi. Jest mierzone poprzez dwie wartości: skurczowe i rozkurczowe.

Ciśnienie skurczowe to najwyższe ciśnienie, jakie występuje w tętnicach, gdy serce kurczy się i wyrzuca krew do naczyń krwionośnych. Ciśnienie rozkurczowe to najniższe ciśnienie, jakie występuje w tętnicach, gdy serce odpoczywa między skurczami.

Puls to okresowe rozciąganie i kurczenie się tętnic, które powodują falowanie krwi w naczyniach krwionośnych.

Może być mierzony poprzez wyczuwanie uderzeń tętniczych na różnych miejscach ciała np. szyja, nadgarstek, czy pachwina. Wyrażany jest zwykle w liczbie uderzeń na minutę (bpm) i jest miarą aktywności serca.

Dlaczego prawidłowe ciśnienie krwi i puls są ważne dla seniorów?

Prawidłowe ciśnienie krwi i puls są kluczowymi parametrami, które należy regularnie monitorować u osób starszych. Dlaczego? Otóż z wiekiem ściany naczyń krwionośnych tracą swoją elastyczność, a tętnice zaczynają się kurczyć. To prowadzi do wzrostu oporu naczyniowego, a w konsekwencji do wzrostu ciśnienia krwi.

Zbyt wysokie ciśnienie krwi, naraża osoby starsze na ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Mogą to być choroby wieku starczego np.: miażdżyca, choroba wieńcowa czy zawał serca. Ponadto wysokie ciśnienie krwi zwiększa ryzyko udaru mózgu, co jest szczególnie niebezpieczne dla seniorów.

Warto wiedzieć, że niskie ciśnienie krwi i puls u osób starszych może być równie niebezpieczne. Może prowadzić do utraty przytomności, osłabienia czy bólów głowy. 

Prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi

U osób starszych prawidłowe ciśnienie tętnicze wynosi poniżej 140/90 mmhg. Jednak dla osób z chorobami serca lub cukrzycą, wartość ta powinna wynosić poniżej 130/80 mmHg. Odpowiednie ciśnienie krwi zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca i udaru mózgu.

Aby prawidłowo zmierzyć ciśnienie krwi, potrzebujemy ciśnieniomierza. Pomiar powinien być wykonywany rano, przed jedzeniem lub piciem kawy. 

Osoba badana powinna usiąść na krześle z oparciem, zrelaksować się i zacisnąć pięść. Następnie mankiet ciśnieniomierza należy założyć na ramię i włączyć urządzenie. Po kilku minutach otrzymamy wynik.

W jaki sposób monitorować ciśnienie tętnicze w domu?

Aby uzyskać dokładne wyniki pomiarów, warto pamiętać o kilku zasadach:

1. Pomiar należy wykonywać w spokojnej atmosferze, bez żadnych rozpraszaczy.
2. Osoba mierząca ciśnienie powinna usiąść wygodnie i zrelaksować się przed pomiarem.
3. Badaj zawsze w tym samym miejscu, aby uzyskać dokładne porównanie wyników.
4. Przed pomiarem nie należy spożywać kawy, herbaty ani alkoholu, ponieważ mogą one wpłynąć na wynik.
5. Pomiar tylko w określonych porach dnia, np. rano przed śniadaniem i wieczorem przed kolacją.

Jeśli wynik ciśnienia krwi przekracza 140/90 mmHg, należy skonsultować się z lekarzem. 

Prawidłowe wartości ciśnienia w przypadku osób powyżej 60 roku życia:

Wiek	Wartość ciśnienia skurczowego	Wartość ciśnienia rozkurczowego
60-69 lat	130-139 mm Hg	80-89 mm Hg
70-79 lat	140-149 mm Hg	80-89 mm Hg
80 lat i więcej	140-149 mm Hg	70-79 mm Hg

Prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego w zależności od wieku:

Wiek	Ciśnienie skurczowe	Ciśnienie rozkurczowe
Noworodek (0-28 dni)	60-96 mm Hg	30-60 mm Hg
Niemowlę (1 miesiąc – 1 rok)	85-104 mm Hg	55-69 mm Hg
Dziecko (1-10 lat )	95-105 mm Hg	60-70 mm Hg
Młodzież (11-18 lat )	105-120 mm Hg	70-80 mm Hg
Dorosły (19-59 lat )	120-140 mm Hg	70-90 mm Hg
Osoba starsza (60 lat i więcej)	120-140 mm Hg	70-90 mm Hg

Należy pamiętać, że normy te mają charakter orientacyjny. Wartości ciśnienia krwi powinny być ustalane indywidualnie, na podstawie stanu zdrowia i obecności chorób seniora.

Zalecamy konsultację z lekarzem w celu ustalenia indywidualnych norm ciśnienia krwi.

Prawidłowy puls

Prawidłowy puls u seniorów wynosi między 60 a 100 uderzeń na minutę. Jednak u niektórych osób wartość ta może być niższa, zwłaszcza u osób uprawiających regularnie sport. Przyspieszony puls może wskazywać na choroby serca lub problemy z tarczycą.

W celu zmierzenia wystarczy umieścić palec na tętnicy szyjnej lub promieniowej. Następnie policzyć uderzenia serca przez 30 sekund. Wynik pomnażamy przez 2 i otrzymujemy liczbę uderzeń na minutę.

Jeśli puls jest zbyt szybki lub zbyt wolny, należy skonsultować się z lekarzem.

Nadciśnienie tętnicze u seniorów

Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych, z jakimi spotykają się osoby starsze. Jest to stan, w którym ciśnienie krwi przekracza normy uznawane za zdrowe.

Nadciśnienie zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, udaru mózgu i niewydolności nerek. Czynniki, które mają negatywny wpływ na ciśnienie to m.in:

1. Złe nawyki żywieniowe – dieta bogata w tłuszcze nasycone i soli może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi. Dlatego tak ważne jest, aby dbać o zdrowe i zbilansowane menu.
2. Brak aktywności fizycznej – prowadzi do osłabienia układu sercowo-naczyniowego i zwiększa ryzyko chorób serca.
3. Otyłość – nadwaga to poważny problem u seniorów i nie tylko. Zwiększają one ryzyko chorób serca, cukrzycy czy chorób układu oddechowego.
4. Stres i depresja – mogą prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi oraz zwiększenia ryzyka chorób serca.
5. Choroby układu sercowo-naczyniowego – mogą prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi i problemów z pulsacją.
6. Palenie papierosów – jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób serca i chorób układu oddechowego.
7. Spożycie alkoholu – nadmierna ilość alkoholu prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi i zwiększa ryzyko chorób serca.
8. Przyjmowanie leków

Objawy nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie tętnicze, znane również jako hipertensja. Często nie wykazuje żadnych widocznych objawów przez długi czas. Wiele osób może więc nie zdawać sobie sprawy z tego, że choruje.

W niektórych przypadkach nadciśnienie tętnicze może objawiać się następującymi dolegliwościami:

1. Bóle głowy – często dotyczą one potylicy i są pulsujące.
2. Zawroty głowy – pojawiają się wraz z bólami głowy, mogą być związane z nagłymi zmianami pozycji ciała.
3. Osłabienie, zmęczenie – brak energii i uczucie ogólnego osłabienia, trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
4. Problemy z oddychaniem – duszność, problemy z oddychaniem.
5. Zaburzenia widzenia – plamy przed oczami, mroczki.
6. Palpitacje serca – nieprawidłowe bicie serca.
7. Szumy uszne – szum w uszach.

Pamiętaj! Wczesne wykrycie i leczenie nadciśnienia tętniczego może pomóc w uniknięciu poważnych powikłań zdrowotnych.

Niskie ciśnienie u osób starszych

Niskie ciśnienie krwi, zwane jest także hipotensją. To stan, w którym ciśnienie krwi jest niższe niż normy uznawane za zdrowe. U seniorów, niskie ciśnienie może być szczególnie niebezpieczne. Może bowiem prowadzić do omdleń, zawrotów głowy i utraty przytomności.

Jakie są przyczyny niskiego ciśnienia u osób starszych? Przyczyn może być wiele, na przykład:

• Zmniejszenie ilości płynów w organizmie
• Skutki uboczne niektórych leków
• Problemy z układem sercowo-naczyniowym
• Zaburzenia hormonalne

Jak podnieść ciśnienie starszej osobie?

Jeśli osoba starsza cierpi na niskie ciśnienie krwi, istotne jest, aby zadbać o kilka czynników. Należy pamiętać o przyjmowaniu odpowiedniej ilości płynów w organizmie. Powinno się unikać sytuacji, które mogą obniżyć ciśnienie krwi, takich jak nagłe zmiany pozycji ciała. Warto także zwrócić uwagę na dietę i unikać ciężkostrawnych posiłków.

W przypadku gdy niskie ciśnienie krwi jest stałym problemem, warto skonsultować się z lekarzem.

Niskie ciśnienie krwi u osób starszych może być niebezpieczne i wymaga odpowiedniego leczenia. 

Słowniczek polsko-niemiecki

Oto lista słów związanych z tematem prawidłowego ciśnienia i pulsu u osób starszych:

• ciśnienie krwi – Blutdruck (blu:t’druk)
• puls – Puls 
• tętno – Puls (puls)
• nadciśnienie –Bluthochdruck[blutˈhoːxdʁʊk]
• leki przeciwnadciśnieniowe –blutdrucksenkende Medikamente[ˈbluːtˌdʁʊkzn̩ˌkɛndə ˈmeːdiˌkaməntə]
• hipotonia –Hypotonie[hyˈpoːtoˌniː]
• omdlenie –Ohnmacht[ˈoːnmaxt]
• zawroty głowy –Schwindel[ˈʃvɪndl̩]
• monitorowanie –Überwachung[ˈyːbɐvaˌxʊŋ]
• urządzenie do pomiaru ciśnienia krwi –Blutdruckmessgerät[ˈbluːtˌdʁʊkˌmɛsɡəˌʁeːt]
• konsultacja z lekarzem –Arztbesuch[ˈaʁt͡sbəzʊx]
• normy ciśnienia krwi –Blutdrucknormen[ˈbluːtˌdʁʊkˌnɔʁmən]
• prawidłowe ciśnienie krwi –normaler Blutdruck[noʁˈmaːlɐ ˈbluːtˌdʁʊk]
• pomiar ciśnienia krwi –Blutdruckmessung[ˈbluːtˌdʁʊkˌmɛsʊŋ]
• ciśnienie tętnicze krwi –arterieller Blutdruck[aʁtəʁiˈɛlɐ ˈbluːtˌdʁʊk]

Poćwicz wymowę z naszym słowniczkiem na YouTube ????