Ostina > Blog > Inkontynencja, czyli nietrzymanie moczu u starszej osoby. Jak pomóc?

Data publikacji: 20 lipca, 2023

Inkontynencja, czyli nietrzymanie moczu u starszej osoby. Jak pomóc?

Kategoria: Zdrowie seniora

Ocena czytelników: 5

Inkontynecja - Nietrzymanie moczu

Nietrzymanie moczu to kłopotliwa przypadłość, która dotyczy około 15% ludzi na całym świecie. Cierpią na nią zwłaszcza osoby starsze, a dodatkowo częściej dotyka ona kobiet.

Senior chory na inkontynencję wymaga opieki dostosowanej do jego potrzeb. Opiekunka powinna zapewnić mu wsparcie i właściwą pielęgnację. Jak opiekować się podopiecznym z inkontynencją? Dowiesz się tego z dzisiejszego artykułu.

Czym jest inkontynencja i jak ją rozpoznać

Inkontynencja (po niemiecku Inkontinenz) to mimowolny wyciek moczu z pęcherza. Chora osoba nie ma nad tym kontroli, a podobne zdarzenie wywołuje w niej wstyd. Seniorzy cierpiący na nietrzymanie moczu często wycofują się z życia społecznego, obawiają się wyjść z domu czy podjąć jakąkolwiek aktywność. Często ukrywają ten problem przed rodziną czy opiekunką. Uważają, że nietrzymanie moczu jest na stałe wpisane w bycie seniorem i że jej objawy to po prostu wynik starzenia.

W rzeczywistości tak nie jest. Nietrzymanie moczu, niezależnie od jego źródeł i objawów, można leczyć. Kluczowa jest tutaj szybka i trafna diagnoza, a następnie dobranie odpowiednich metod działania. W ten sposób już na samym początku można zmniejszyć dolegliwości i zwiększyć komfort życia.

Każda choroba, także inkontynencja, rozwija się we własnym tempie i ma różne nasilenie. Zwykle zaczyna się od niewielkich, trudnych do wychwycenia sygnałów i objawów. Nie warto ich bagatelizować czy zrzucać na karb wieku. Wręcz przeciwnie: dokładnie się im przyjrzeć, zadać podopiecznemu kilka pomocniczych pytań – oczywiście dyskretnie. Jeżeli zaobserwujesz choć jeden z poniższych objawów, zaproponuj seniorowi wizytę u lekarza. Na co zatem powinnaś być wyczulona? Chociażby na sytuacje, kiedy:

  • podczas kaszlu, kichania lub chodzenia senior popuszcza niewielkie ilości moczu,
  • podopieczny chodzi do toalety częściej niż osiem razy w ciągu dnia
  • osoba starsza często budzi się w nocy, by oddać mocz,
  • zaobserwowałaś u seniora trudności z utrzymaniem moczu.

Jeżeli więc masz podejrzenia, że Twój podopieczny choruje na inkontynencję, zacznij działać już teraz. Załóż dzienniczek, w którym będziesz wspólnie z seniorem notować takie informacje, jak częstotliwość wizyt w toalecie i ich czas, epizody nietrzymania moczu i ilość przyjętych płynów.

Rodzaje inkontynencji u osób starszych

Warto wiedzieć, że istnieją dwa rodzaje tego schorzenia: inkontynencja moczowa i inkontynencja kałowa. Mając wiedzę na ich temat, możesz po pierwsze rozpoznać przyczynę zachorowania, a po drugie – dobrać odpowiednią strategię działania.

W każdym z wymienionych przypadków należy zgłosić się do lekarza. Specjalista przepisze odpowiednie leki, zaleci postępowanie, badania, a w poważniejszych przypadkach podejmie decyzję o zabiegu chirurgicznym. Jednak na początku, warto skupić się na niefarmakologicznych metodach leczenia nietrzymania moczu u starszej osoby. Aby je dobrać, należy znać rodzaje inkontynencji, zwłaszcza moczowej.

Oto one:

Wysiłkowe nietrzymanie moczu: jest ono spowodowane nagłym wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej. Często pojawia się na skutek sporego wysiłku fizycznego – mówimy wtedy o I stopniu choroby. Przy II stopniu nietrzymanie moczu pojawia się już po mniej zaawansowanej aktywności, jak spacer, a w III stopniu nawet w pozycji leżącej lub siedzącej, gdy senior się nie rusza.

Inkontynencja typu naglącego: tutaj można zaobserwować niekontrolowane, niemożliwe do opanowania parcie na pęcherz. W wielu przypadkach występuje wraz z częstomoczem.

Postać mieszana: popuszczanie moczu pojawia się w momencie, gdy występują wszystkie wyżej wymienione objawy.

Inne rodzaje nietrzymania moczu: zaliczamy tu moczenie nocne, ciągłe, tak zwane pozacewkowe albo wszelkie formy niesklasyfikowane.

 

Jakie są przyczyny nietrzymania moczu u seniora?

Powodów wystąpienia inkontynencji jest wiele, ale u osób starszych najczęściej wywołana jest po prostu starzeniem się. Z upływem lat układ moczowy ulega pewnym fizjologicznym zmianom.

Mięśnie miednicy oraz cewka moczowa stają się słabsze, a pęcherz obniża się. Dodatkowo należy wspomnieć o zachodzących w organizmie seniora zmianach hormonalnych. To one między innymi przyczyniają się do osłabienia mechanizmu zwieraczowego – tak nazywają się mięśnie zamykające ujście cewki moczowej. Jednak starzenie to nie jedyna przyczyna nietrzymania moczu u osób starszych. W grę wchodzą także inne choroby i dolegliwości, których objawem często jest właśnie inkontynencja. Należą do nich między innymi:

  • choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane,
  • schorzenia nerek, jak neuropatia cukrzycowa i neuropatia mocznicowa,
  • infekcje układu moczowego, kamica pęcherza,
  • schorzenia jelit, przewlekłe zaparcia,
  • u kobiet: przeciążenie mięśni macicy na skutek otyłości albo przebytej ciąży,
  • u mężczyzn: przerost gruczołu prostaty,
  • przebyty udar mózgu,
  • nowotwór ośrodkowego układu nerwowego.

 

Opieka nad osobą starszą chorą na inkontynencję

Diagnoza inkontynencji wcale nie musi oznaczać, że komfort życia Twojego podopiecznego spadnie. Wręcz przeciwnie – rozpoznanie schorzenia daje Wam obojgu przestrzeń do tego, żeby seniorowi żyło się lepiej i łatwiej. Odpowiednia opieka i pielęgnacja sprawia, że dyskomfort związany z nietrzymaniem moczu się zmniejsza.

O czym warto pamiętać?

Przede wszystkim o częstym korzystaniu z toalety. Zachęcaj osobę starszą, by załatwiała potrzeby fizjologiczne regularnie, najlepiej o stałych porach. Dobrym rozwiązaniem jest ustawienie przed toaletą niskiego podnóżka. Dzięki niemu senior będzie mógł usiąść w pozycji ułatwiającej wypróżnianie. A skoro już mowa o toalecie, zadbaj o to, by podopieczny miał swobodny i łatwy dostęp do łazienki. Na noc (a niekiedy też na dzień) przydadzą się specjalne produkty do inkontynencji, jak bielizna chłonna, specjalne podpaski czy nieprzemakalne prześcieradła.

W leczeniu inkontynencji ważna jest także dieta. Powinna być lekkostrawna, bogata w białko, błonnik, cynk oraz witaminy A i C. Niech na talerzu seniora codziennie znajdą się warzywa i owoce. Zwróć też uwagę na to, ile płynów przyjmuje osoba starsza. Nietrzymanie moczu nie oznacza bowiem, że trzeba mniej pić. W ten sposób bowiem dochodzi do zagęszczenia moczu, podrażnienia pęcherza i w konsekwencji do nasilenia objawów.

Podopieczny powinien więc codziennie wypijać minimum 1.5 litra wody. Płyny podawaj w regularnych odstępach czasowych, najlepiej w niewielkich ilościach. Jeżeli inkontynencja występuje w trakcie snu, ostatnią szklankę wody należy podać na 2-4 godziny wcześniej. Warto też unikać płynów moczopędnych, jak zielona herbata, napary z pokrzywy i lubczyku, kawa, mocna herbata, gazowane napoje i alkohol.

Jak jeszcze można zmniejszyć objawy inkontynencji u seniora?

Zastosować odpowiednie ćwiczenia dla seniorów. W tym celu dobrze jest zgłosić się do fizjoterapeuty, który dobierze trening do możliwości podopiecznego. Zwykle zalecane są ćwiczenia mięśni Kegla, mięśni brzucha i pośladków. Pomocny okaże się też trening pęcherza moczowego. Jednak żadna z tych metod nie będzie skuteczna bez Twojego wsparcia. Zbudowanie ciepłej, opartej na zaufaniu relacji da podopiecznemu motywację do walki z chorobą.

 

Źródła:

https://zeszyty-naukowe.wsa.edu.pl/

Ostina Opieka

Jesteśmy autorem bloga dla opiekunek osób starszych w Niemczech. Nasze artykuły obejmują szeroki zakres tematyczny. Opisujemy opiekę nad osobami starszymi z różnymi schorzeniami, przez techniki pielęgnacyjne, aż po samoopiekę i radzenie sobie ze stresem. Swoją uwagę skupiamy na pomocy opiekunkom w Niemczech.

Oceń artykuł

Przygotowania do wyjazdu poznaj cenne wskazówki

Średnia ocen użytkowników: 5 / 5. na podstawie liczby głosów: 1

Spodobał Ci się ten artykuł?

Udostępnij go na facebooku

Podziel się swoją opinią

Pozycja boczna bezpieczna

Pierwsza pomoc dla seniora, czyli pozycja boczna ustalona

Poznaj kluczową umiejętność udzielania pierwszej pomocy seniorom. Dowiedz się, kiedy i jak poprawnie stosować pozycję boczną ustaloną.

Domowa opieka nad osobą leżącą

Domowa opieka nad osobą leżącą: Wygodnie i bezpiecznie w swoim otoczeniu

Codzienna opieka nad osobą leżącą to trudne zadanie. Od opiekunki wymaga się nie tylko pogody ducha, empatii i cierpliwości, ale też siły fizycznej. Chorego seniora nierzadko trzeba podnieść lub przenieść – a to nie wszystko. Dziś sprawdzimy, jak kompleksowo opiekować się leżącym podopiecznym. Zapraszamy do lektury!