Domowe sposoby na zaparcia u osób starszych • TOP 7
Czy wiesz, co zrobić, gdy senior ma zaparcia? Przygotowaliśmy dla Ciebie poradnik, który pomoże Ci zrozumieć ten powszechny problem zdrowotny.
W tym artykule omówimy przyczyny zaparć u osób starszych i skupimy się na ich zapobieganiu. Przedstawimy także proste i skuteczne domowe sposoby na łagodzenie zaparć.
Dzięki temu będziesz gotowa, aby sprostać temu wyzwaniu i pomóc podopiecznemu cieszyć się życiem.
Czym są zaparcia?
U zdrowego człowieka regularne oddawanie kału powinno przebiegać bez problemów i być całkowicie naturalne. Osoba zdrowa powinna mieć codzienne wypróżnienia lub w miarę regularne, z zachowaniem pewnego rytmu. Nie ma ściśle określonej liczby, ale istotne jest, żeby było to dla danej osoby normalne.
O zaparciach mówimy natomiast, gdy ilość wypróżnień jest mniejsza niż 3 razy tygodniowo.
Zaparcia są problemem, który dotyka zwłaszcza osoby starsze. Termin ten odnosi się do trudności w regularnym opróżnianiu jelit. Prowadzi to do rzadkiego, trudnego lub niepełnego wypróżniania. Charakteryzują się rzadko występującymi i twardymi stolcami oraz utrudnionym procesem wypróżniania. Jest to schorzenie, które może powodować ogromny dyskomfort fizyczny i psychiczny.
Zaparcia mogą występować zarówno w formie ostrej, jak i przewlekłej.
Rodzaje zaparć
Na stronie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej możemy znaleźć podział zaparć na trzy rodzaje:
- Zaparcia o podłożu psychicznym. Wynikają głównie z czynników o podłożu emocjonalnym lub psychologicznym, np. stres.
- Zaparcia czynnościowe. Dochodzi do zaburzeń w jelicie grubym. Powodem może być zła dieta lub przyjmowaniem leków.
- Zaparcia spowodowane chorobami. Występujące w przebiegu niektórych schorzeń, np. choroba Crohna czy cukrzyca.
Zaparcia u seniora – objawy
Zaparcia to nie tylko problem z wydalaniem stolca, ale szereg innych objawów, które utrudniają życie seniora. Poznaj objawy, które mogą wskazywać na występowanie zaparć u Twojego podopiecznego:
- uczucie niepełnego opróżnienia jelit,
- dokuczliwe wzdęcia,
- gazy,
- bóle głowy,
- odbijanie,
- niesmak w ustach,
- bóle głowy,
Najczęstsze przyczyny zaparć u seniorów
Istnieje wiele różnych czynników, które mogą przyczyniać się do występowania zaparć u osób starszych. Aby lepiej zrozumieć tę kwestię, przygotowaliśmy listę najczęstszych przyczyn. Zachęcamy do zapoznania się z nimi. Lepsze zrozumienie przyczyn może pomóc w łagodzeniu zaparć u Twoich podopiecznych.
Najczęstsze przyczyny zaparć u seniorów:
- Niewystarczające spożycie błonnika: Brak wystarczającej ilości błonnika w diecie może prowadzić do zaparć. Błonnik pomaga w utrzymaniu regularności wypróżnień i zapewnia miękki stolec.
- Niewystarczające nawodnienia: Mała ilość wody może spowodować nadmierne utwardzenie stolca.
- Brak aktywności fizycznej: Niska aktywność fizyczna może spowolnić perystaltykę jelit. Regularna aktywność fizyczna może pomóc pobudzić trawienie i regulować ruchy jelit.
- Skutki uboczne niektórych leków: Niektóre leki mogą powodować zaparcia jako skutek uboczny. Ewentualnej zmiany leku zawsze powinien dokonywać lekarz prowadzący.
- Choroby przewodu pokarmowego: Zaparcia mogą być spowodowane przez uchyłki jelita grubego, żylaki odbytu czy choroba Crohna.
- Styl życia: Palenie papierosów, alkohol oraz stres zwiększają ryzyko zaparć u seniorów.
Zaparcia u osób starszych: jakie mogą być konsekwencje?
Przewlekłe zaparcia u seniorów mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Ciągłe problemy z wypróżnianiem mogą nasilać objawy, takie jak uczucie pełności, wzdęcia, bóle brzucha i dyskomfort. Mogą również prowadzić do rozwoju hemoroidów, osłabienia mięśni odbytu, nietrzymania bądź zatrzymania stolca.
Przewlekłe zaparcia zwiększają ryzyko infekcji dróg moczowych i w rzadkich przypadkach mogą prowadzić do pęknięcia jelita. Ponadto wpływają negatywnie na jakość życia seniorów, ograniczając codzienne czynności i mając negatywny wpływ na samopoczucie. Ważne jest, aby odpowiednio zarządzać i leczyć przewlekłe zaparcia u seniorów. W niektórych przypadkach konieczna jest konsultacja z lekarzem w celu dokładnej diagnostyki.
Przewlekłe zaparcia: kiedy sięgnąć po poradę lekarza?
Zaparcia u seniorów mogą być uciążliwe i wpływać negatywnie na jakość życia. Istnieją pewne sytuacje, gdy warto sięgnąć po poradę lekarza. Pomyśli o konsultacji lekarskiej, jeśli:
- zaparcia utrzymują się przez dłuższy czas, pomimo prób wprowadzenia zmian w diecie i stylu życia,
- senior doświadcza silnych bólów brzucha, wzdęć lub innych niepokojących objawów w związku z zaparciami,
- zaparcia powodują znaczne trudności w codziennym funkcjonowaniu,
- występują inne niepokojące objawy, takie jak utrata masy ciała, utrata apetytu czy krwawienie z odbytu,
- senior cierpi na przewlekłe schorzenia, takie jak choroba Parkinsona, choroba jelit, cukrzyca czy niedoczynność tarczycy.
Domowe sposoby na zaparcia u osób starszych
Praca w opiece potrafi zaskakiwać. Seniorzy narażeni są na wiele przypadłości, a ich stan zdrowia może nagle ulec zmianie. Warto więc znać domowe sposoby na różnorodne przypadłości występujące u podopiecznych. W tym artykule przygotowaliśmy dla Was proste sposoby na zaparcia u osób starszych.
- Zwiększ spożycie błonnika u seniora. Wprowadź do diety więcej pokarmów bogatych w błonnik, takich jak owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe. Błonnik pomaga w regulacji trawienia i poprawie ruchów jelit. Wyklucz z diety warzywa wzdymające.
- Pilnuj ilości płynów, jaką wypija podopieczny. Upewnij się, że senior spożywa odpowiednią ilość płynów każdego dnia. Woda i inne napoje mogą pomóc w nawodnieniu organizmu i złagodzeniu zaparć. Mogą to być też soki owocowo-warzywne czy herbatki ziołowe. Senior powinien wypijać około 2-2,5 litra wody dziennie.
- Pilnuj regularnych posiłków. Określony czas posiłków pomaga w prawidłowej pracy przewodu regularnego. Pilnuj, aby podopieczny jadł posiłki co 3-4 godziny.
- Regularny ruch. Zachęć seniora do aktywności fizycznej, takiej jak spacery, gimnastyka. Zajęcia ruchowe dla seniorów to doskonały pomysł na utrzymanie zdrowego układu pokarmowego. U leżących seniorów warto włączyć fizjoterapię. Dobrym sposobem będą także ciepłe okłady czy masaż brzucha.
- Zwróć uwagę na dietę seniora. Ogranicz spożywanie przetworzonych i tłustych pokarmów, które mogą utrudniać trawienie i przyczyniać się do zaparć.
- Włącz probiotyki. Ich zastosowanie dostarcza organizmowi dobrych bakterii jelitowych. Włącz do diety seniora kefir, maślankę, jogurty czy kapustę kiszoną.
- Regularne wypróżnianie. Zachęcaj seniora do regularnego chodzenia do toalety.
Bardzo dużą rolę w opiece osób starszych odgrywa zaufanie. Ważne jest, aby senior ufał swojemu opiekunowi i nie krępował się zwrócić do niego z problemem.
Przypominaj podopiecznemu, że zaparcia nie są wstydliwym problemem, a razem możecie zapobiec im szybciej i skuteczniej.
Jak zadbać o dietę podopiecznego? Dieta przy zaparciach
| Co jeść |
|---|
| Owoce świeże i suszone |
| Warzywa bogate w błonnik |
| Pełnoziarniste produkty zbożowe |
| Orzechy i nasiona |
| Suszone owoce |
| Naturalne soki owocowe bez dodatku cukru |
| Jogurt naturalny i inne produkty mleczne z probiotykami |
| Zielone liściaste warzywa |
| Woda i inne napoje bezkofeinowe |
| Czego unikać |
|---|
| Przetworzona żywność |
| Biały chleb i produkty z białej mąki |
| Słodycze i produkty bogate w cukier |
| Tłuste potrawy |
| Napoje z kofeiną |
| Alkohol |
| Nabiał o wysokiej zawartości tłuszczu |
| Produkty bogate w sól |
Pamiętaj, że to tylko przykład. Dieta seniora powinna być dostosowana do indywidualnych preferencji i potrzeb.
Twój podopieczny ma zaparcia, a Ty nie masz pomysłu na zdrowe posiłki?
Przygotowaliśmy dla Ciebie kilka szybkich propozycji:
- owsianka z płatków owsianych + siemię lniane i owoce,
- kanapki z pełnoziarnistym chlebem, plasterki indyka, sałatą i pomidorem,
- kawałki kurczaka z duszonymi warzywami + kasza jaglana,
- jogurt naturalny z dodatkiem płatków owsianych i orzechów,
- zupy warzywne (mogą być w formie kremu, np. krem z dyni),
- koktajl owocowo-warzywny,
- pieczona ryba, kasza jęczmienna + kapusta kiszona,
- suszone owoce + orzechy jako przekąska.
Sprawdź także, jaką dietę warto włączyć w przypadku biegunki u osoby starszej.
Czego nie robić przy zaparciach?
Przy zaparciach istnieje kilka ważnych rzeczy, których należy unikać. Jedną z nich jest nadużywanie środków przeczyszczających, zwłaszcza u osób starszych. Niektóre z tych środków mogą być zbyt agresywne dla organizmu seniora i powodować niepożądane skutki uboczne. Zamiast tego, warto stosować je z umiarem i zgodnie z zaleceniami lekarza.
Jeśli domowe sposoby na zaparcia nie przynoszą ulgi, warto skonsultować się z lekarzem. Przewlekłe zaparcia mogą być objawem poważnej choroby, dlatego istotne jest diagnozowanie ich pod nadzorem specjalisty. Lekarz może zalecić odpowiednie leki, zioła lub preparaty poślizgowe, które mogą być skuteczne w konkretnym przypadku.
Słowniczek polsko-niemiecki: Sposoby na zaparcia
Zaparcia – Die Verstopfung – (fər-ˈʃtoːpfʊŋ)
Stolec – Der Stuhl – (ʃtuːl)
Wypróżnienie – Die Darmentleerung – (ˌdaʁməntleˈɛʁʊŋ)
Twardy stolec – Der harte Stuhl -(ˌhaʁtə ʃtuːl)
Dyskomfort – Das Unwohlsein – (ʊnˈvoːlzaɪn)
Wzdęcia – Die Blähungen – (ˈblɛːʊŋən)
Odbijanie – Das Aufstoßen – (ˈaʊfʃtoːsən)
Przewód pokarmowy – Der Verdauungstrakt – (fɛɐ̯ˈdaʊʊŋstʁaːkt)
Styl życia – Der Lebensstil – (ˈleːbənʃtiːl)
Probiotyk – Das Probiotikum – (pʁoˈbi̯oːtɪkʊm)
Błonnik – Der Ballaststoff – (ˈbalastʃtof)
Nawodnienie – Die Flüssigkeitszufuhr – (ˌflʏsiːɡkaɪtsˈtsuːfuːɐ̯)
Dieta – Die Ernährung – (ɛɐ̯ˈnaːʁʊŋ)
Aktywność fizyczna – Die körperliche Aktivität – (ˌkœɐ̯pɐˈlɪçə ˌaktiˈviːtɛt)
Leki – Die Medikamente – (meˈdiːkamɛntə)
Konsultacja lekarska – Die ärztliche Konsultation – (ˌɛːʁt͡slɪçə kɔnˌzʊltaˈtsi̯oːn)
Objawy – Die Symptome – (ˈzʏmptoːmə)
Źródła
M. Grajek, K. Grabowska, M. Grot, A. Białek Dratwa, Ł. Oleszewski, Rola błonnika pokarmowego w aspekcie żywienia osób starszych
K. Dąbrowska, B. Wanot, K. Pilis, Starzenie się i dieta osób starszych,
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, B. Wojda, Zaparcia
Najczęściej zadawane pytania
