Druga młodość, jesień życia, złoty wiek życia… Określeń na starość jest wiele. Każde z nich jest zgodne z prawdą. Starość jest nieuchronnym etapem w życiu człowieka. Czy jest to powód do smutku? Absolutnie nie! Starzenie się to naturalny proces. Ważne, że mimo wieku, seniorzy mogą zachować dobre nastawienie i chęć do życia. W wyniku starzenia się często stają się niestety mniej samodzielni – stąd zawód opiekunki osób starszych.

Opiekunki to często przyjaciółki i powierniczki radości i smutków seniora. Pomagają również osobom starszym w dzielnym przetrwaniu trudności związanych z różnymi schorzeniami, spowodowanymi sędziwym wiekiem. W artykule przygotowaliśmy dla Ciebie opis kilku najczęściej występujących u seniorów chorób starczych.

3 etapy starzenia się według WHO

Przebieg starości człowieka może wyglądać różnie. Zależny jest on od wielu czynników. Najczęściej jednak temu etapowi życia towarzyszą różne choroby wieku starczego. Ich skutkiem jest najczęściej ograniczenie sprawności fizycznej i psychicznej seniora.

Badania dowodzą, że starość możemy podzielić na kilka etapów. Według Światowej Organizacji Zdrowia złoty wiek rozpoczyna się w sześćdziesiątym roku życia. Starość została podzielona na 3 etapy starzenia się, od wieku podeszłego aż po wiek sędziwy.

3 etapy starzenia się według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO):

• 60-75 lat – wiek podeszły, wczesna starość,
• 75-90 lat – wiek starczy, późna starość,
• 90+ – wiek sędziwy, długowieczność

Choroba Alzheimera

Alzheimer to najczęściej występujący typ otępienia starczego. Przeważnie pojawia się u osób po 65. roku życia. Aktualnie na chorobę Alzheimera choruje około 50 milinów osób na całym świecie. Schorzenie powoduje neurodegeneracyjne zwyrodnienia mózgu, które stają się przyczyną zaniku komórek nerwowych.

Choroba Alzheimera objawia się zaburzeniem funkcji poznawczych i zachowania osoby starszej. Jest to jedna z najczęstszych chorób wieku starczego. Powoduje osłabienie w funkcjonowaniu seniora. Widoczna jest postępująca trudność w wykonywaniu codziennych czynności.

Z czasem choroba może wpływać na fizyczność osoby starszej, zwiększając podatność na inne problemy zdrowotne. Aktualnie nie ma leków, które mogłyby całkowicie zapobiec temu schorzeniu. Istnieją jednak specyfiki spowalniające postępowanie choroby. Ważne jest więc, by przy pierwszych objawach udać się do specjalisty.

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona spowodowana jest procesami zwyrodnień mózgu. Charakterystyczne jest wykonywanie spowolnionych ruchów kończyn po jednej stronie ciała.

Widocznym objawem jest również drżenie. Inne objawy to: ograniczona mimika twarzy, wzmożone napięcie mięśniowe i zaburzenia równowagi. Co ciekawe, badania wykazują, że choroba ta rzadziej pojawia się u kobiet.

Leczenie choroby Parkinsona najlepsze efekty przynosi rozpoczęte dość wcześnie. Najlepiej udać się do specjalisty zaraz po zauważeniu pierwszych objawów. Rozpoznaniem i leczeniem choroby Parkinsona zajmuje się neurolog.

Osteoporoza

Osteoporoza to choroba, która prowadzi do utraty masy kości i pogorszenia ich wytrzymałości. Efektem są częste problemy z układem kostnym i złamania.

Według szacunków w Polsce na osteoporozę choruje ponad 2 miliony osób. W znacznej większości są to kobiety. Jest kilkanaście czynników, które znacznie zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby. Najistotniejsze z nich to: wiek starczy, płeć żeńska, drobna budowa ciała i niedobór witaminy D.

Choroba jest niezwykle groźna ze względu na brak objawów. Podczas fazy rozwoju najczęściej nie daje żadnych symptomów. Pierwszym z nich jest złamanie kości, które w podeszłym wieku mogą być bardzo niebezpieczne.

Nadciśnienie tętnicze

Nadśnienie to najczęściej występujący u seniorów problem zdrowotny. Jest ono powodem śmierci kilku milionów osób rocznie. Według badań WHO, czyli Światowej Organizacji Zdrowia, jest to około 8,5 miliona osób rocznie.

Nadciśnienie tętnicze jest powodem występowania wielu innych schorzeń: udar, niewydolność serca czy niewydolność innych narządów. Objawem nadciśnienia może być: nagłe bóle głowy, zawroty, szumy uszne, zaburzenia widzenia i duszności. Zobacz jak zadbać o prawidłowe ciśnienie i puls u osób starszych.

Depresja

Depresja jest chorobą, która może wystąpić w każdym wieku. Nierzadko pojawia się także u osób starszych. Zaburzenia depresyjne u seniorów mogą mieć zupełnie inny przebieg. Seniorzy często zostają unieruchomieni przez różnego rodzaju schorzenia.

Izolacja i problemy z poruszaniem się znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia depresji i uczucia samotności u osób starszych. Czynnik rozwinięcia się zaburzeń nastroju wzrasta, dlatego należy czujnie obserwować seniora. W przypadku wystąpienia objawów konieczna jest wizyta u specjalisty psychiatrii. Częste objawy to: zmniejszenie apetytu, zaburzenia snu, anhedonia, pogorszenie nastroju, myśli samobójcze.

Zobacz także: „Nadmierna senność u osób starszych„

Reumatyzm

Reumatyzm nie jest jedną chorobą, a zbiorem schorzeń, które charakteryzują się zmianami w tkance łącznej. Choroby reumatyczne najczęściej obejmują stawy, ale mogą dotyczyć całego układu ruchu.

W Polsce na schorzenia reumatyczne cierpi około 5 milionów osób! W tym przypadku płeć ma znaczenie. Na reumatyzm w większym stopniu narażone są kobiety.

Do najczęstszych chorób reumatycznych należą: reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów czy dna moczanowa.

Cukrzyca

Cukrzyca uznawana jest za chorobę cywilizacyjną. Oznacza to, że częstotliwość jej występowania wzrosła wraz z rozwojem cywilizacji.

Rozróżniamy dwa rodzaje cukrzycy (oprócz cukrzycy ciążowej). Są to cukrzyca typu 1 i cukrzyca typu 2. Cukrzyca typu 1 polega na niedoborze insuliny. Cukrzyca typu 2 wiąże się z zaburzeniami wydzielania tego hormonu.

U osób starszych znacznie częściej diagnozuje się cukrzycę typu 2. Jednocześnie jest to najczęściej występujący typ cukrzycy na świecie. Diagnostyką i leczeniem tej choroby zajmuje się diabetolog.

Miażdżyca

Miażdżyca to przewlekła i bardzo groźna choroba zapalna tętnic. Schorzenie tworzy zmiany w ścianie tętnicy, powodując zwężenie jej światła.

Naukowcy dowiedli, że jednym z istotnych czynników miażdżycy jest podwyższony cholesterol. Szczególnie narażone na miażdżyce są osoby, które mają dużą podaż tłuszczu w diecie. Innymi czynnikami mogą być: otyłość, nadciśnienie, choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby tętnic, nałogi i nierozpoznana cukrzyca. Leczeniem miażdżycy zajmuje się chirurg naczyniowy.

Inkontynencja

Inaczej nietrzymanie moczu. Inkontynencja może być całkowita lub częściowa. Spowodowana może być szeregiem różnych schorzeń współistniejących. Często pojawia się przy chorobach gruczołu krokowego i chorobach neurologicznych. Może być też skutkiem terapii farmakologicznej.

Leczenie inkontynencji ściśle zależy od jej przyczyny. W branży opiekuńczej codzienność z inkontynencją wiąże się z wymianą produktów higienicznych u podopiecznego.

Zobacz również: „Biegunka u osoby starszej„

Udar mózgu

Istnieją dwa rodzaje udaru mózgu – może być to udar krwotoczny lub niedokrwienny. Udar krwotoczny powstaje w wyniku pęknięcia naczynia tętniczego. W związku z pęknięciem krew wydostaje się na zewnątrz. Potocznie często określany jest słowem wylew.

Udar niedokrwienny występuje jednak znacznie częściej. Wiąże się on z niedrożnością jednej z tętnic, które dostarczają krew do mózgu. Częstą przyczyną takiej niedrożności okazuje się miażdżyca. Najczęstsze objawy udaru to: osłabienie mięśni twarzy, niedowład kończyn, zaburzenia widzenia i silny ból głowy. Mogą wystąpić także trudności z przeżuwaniem pokarmu i mową.

Choroby nowotworowe u seniorów

Nowotwory u osób starszych występują znacznie częściej niż u ludzi młodych. Trudno je jednak wykryć. Ich objawy często bywają tłumione przez współistniejące problemy, które wynikają z innych chorób wieku starczego. W przypadku wykrycia nowotworu ważny jest czas. Im wcześniej zostanie on wykryty – tym większe szanse na powodzenie leczenia.

Badania dowodzą, że najczęściej występujące u osób starszych nowotwory to nowotwory skóry, białaczka i rak płuca. U kobiet często pojawia się rak sutka.

Problemy ze wzrokiem

Problemy ze wzrokiem są powszechne wśród seniorów i mogą poważnie wpłynąć na ich jakość życia. Jednym z najczęstszych problemów jest zaćma, która powoduje zamglenie lub utratę widzenia. Innym poważnym problemem wzroku u seniorów jest jaskra, która prowadzi do utraty widzenia związanego z wiekiem.

Ważne jest, aby seniorzy dbali o swoje zdrowie poprzez regularne badania wzroku i unikanie czynników ryzyka. Wiele chorób oczu można skutecznie leczyć. Jednak leczenie może być skuteczne tylko wtedy, gdy choroba zostanie w porę zdiagnozowana i leczona.

Sprawdź nasz artykuł zaćma a jaskra, który przybliży Ci temat chorób wzroku u osób starszych.

Demencja to zaburzenie poznawcze, które często występuje u seniorów. Charakteryzuje się stopniowym pogorszeniem funkcji poznawczych, takich jak pamięć, myślenie i zdolność do wykonywania codziennych czynności. Chociaż nie ma na to lekarstwa, istnieją terapie i leki, które pomagają kontrolować objawy. Wczesne wykrycie choroby jest kluczowe dla skutecznego leczenia, dlatego regularne badania zdrowotne są ważne dla seniorów.

Otępienie to jedna z najczęstszych postaci demencji. Zespół otępienny charakteryzuje się stopniowym pogarszaniem funkcji poznawczych, takich jak pamięć, myślenie i zdolność do wykonywania codziennych czynności.

Jak zapobiegać chorobom wieku starczego?

Coraz częściej możemy usłyszeć o koncepcji aktywnego starzenia się – active ageing. Inicjatywa powstała, by zachęcać seniorów do produktywnego życia. Aktywny styl życia pomaga zwalczać oznaki starzenia się i na dłużej zachować samodzielność. Wzrost świadomości znaczenia trybu życia na zachowanie niezależności i zdrowia jest bardzo ważny. Należy także pamiętać o regularnych badaniach profilaktycznych, np. morfologii.

Niezwykle istotny jest właśnie odpowiedni styl życia. Oczywiście musi być on dopasowany do stanu zdrowia człowieka. Niezależnie jednak, od tego ile lat ma osoba starsza, może znaleźć aktywności odpowiednie dla siebie. Ważny oczywiście nie tylko ruch i aktywizacja umysłowa, ale też dieta.

Niedobory w diecie mogą być powodem wielu chorób albo pogarszać oznaki schorzeń już istniejących. Znaczące jest więc odpowiednie dopasowanie trybu życia, do zachowania możliwie jak największej aktywności. Dowiedz się więcej o zajęciach ruchowych dla seniorów

Słowniczek polsko-niemiecki:

• starość – das Alter
• senior – das Senior
• seniorka – die Seniorin
• choroba – die Krankheit
• lekarz – der Arzt
• lekarka – die Ärztin
• leczenie – die Heilbehandlung, die Therapie
• choroba Alzheimera – die Alzheimerkrankheit
• choroba Parkinsona – die Parkinsonkrankheit
• osteoporoza – die Osteoporose
• nadciśnienie tętnicze – der Bluthochdruck
• depresja – die Depression
• reumatyzm – das Rheuma
• cukrzyca – die Zuckerkrankheit
• miażdżyca – die Sklerose
• inkontynencja moczowa – die Harninkontinenz
• choroba zwyrodnieniowa stawów – die Arthrose
• udar mózgu – der Schlaganfall
• nowotwór – der Tumor, der Krebs
• 3 etapy starzenia się – 3 Alterungsphasen

Powyższy słowniczek przygotowaliśmy również w wersji wideo. Niemieckie słówka czyta lektor co ułatwi nauczenie się poprawnej wymowy ????

Źródła:

• M.Gaweł, A. Potulska-Chromik, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 7, 2015, Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona, http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2015/07/pnm_2015_468-476.pdf 
• Z. Guła, M. Korkosz, Medycyna Wieku Podeszłego 2011, tom 1, nr 1, 23–28, Osteoporoza u osób w wieku podeszłym — patogeneza, ocena ryzyka złamań i skuteczność przeciwzłamaniowa leków, https://journals.viamedica.pl/medycyna_wieku_podeszlego/article/view/18750/14757 

Najczęściej zadawane pytania