Biegunka u osoby starszej: przyczyny, objawy i leczenie

U osoby starszej nawet zwykłe rozwolnienie może okazać się niezwykle groźne. Długotrwała biegunka może stać się przyczyną odwodnienia organizmu. Jest to szczególnie niebezpieczne u osób starszych z chorobami współistniejącymi. W branży opiekuńczej wielu seniorów mierzy się już z chorobami wieku starczego.

Ostra postać biegunki może zagrażać nie tylko zdrowiu, ale nawet życiu seniora. Zwłaszcza osoby starsze są narażone na ten problem.

Wraz z wiekiem nasze jelita i cały układ trawienny spowalniają. Żołądek staje się dużo bardziej wrażliwy. Przy nieodpowiednie diecie lub silnej terapii farmakologicznej senior narażony jest na problemy trawienne.

Biegunki u osób starszych nie można lekceważyć. Opiekunka osób starszych powinna być przygotowana na taką ewentualność. W artykule przygotowaliśmy dla Ciebie opis oraz porady, jak poradzić sobie z biegunką u seniora. Dowiedz się, jak zatrzymać luźny stolec u osoby starszej.

Przyczyny biegunki u seniorów

Jako biegunkę określamy nadmierne oddawanie luźnego stolca. Zazwyczaj jest to nieuformowany, wodnisty kał, oddawany więcej niż 3 razy na dobę. Duża częstotliwość oddawania stolca może prowadzić do osłabienia organizmu seniora i wielu związanych z tym problemów.

Wyróżniamy dwie główne postacie rozwolnienia: biegunka ostra i przewlekła. W obu przypadkach jest ona bardzo groźna dla osoby starszej. Ważne jest więc dokładne poznanie jej przyczyn, objawów i postępowania w trakcie biegunki.

Przewlekła biegunka u osób starszych

Biegunka przewlekła to często występujące rozwolnienie. Może pojawiać się w wyniku stanów chorobowych. Przykłady chorób, które objawiają się biegunką: zespół jelita drażliwego, problemy z trzustką, rak jelita grubego. Przewlekła biegunka u osób starszych może trwać ponad 30 dni.

Ostra biegunka u seniora

Postać ostra biegunki przeważnie powstaje przez zakażenia wirusowe i bakteryjne. Może ona trwać nawet do 14 dni, co u osoby starszej może skutkować wycieńczeniem organizmu.

Ostra biegunka u osoby starszej może być także spowodowana niektórymi lekami lub występowaniem pasożytów. Jej przyczyną może być także spożycie niektórych pokarmów, np. surowe jaja, mięso czy owoce morza.

Objawy i skutki rozwolnień u osób starszych

Mogłoby się wydawać, że biegunka u osoby starszej to po prostu występowanie luźnego stolca. Objawów i przykrych dla osoby starszej skutków może być jednak wiele.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na stolec. Ważne jest sprawdzenie, czy występują w nim:

• niestrawione resztki pokarmu,
• pasożyty,
• krew,
• śluz,
• ropa

Typowymi objawami towarzyszącymi biegunce są osłabienie, gorączka, utrata apetytu i zmęczenie. W niektórych przypadkach może dojść do wymiotów, bólu brzucha, stolca z krwią i wzdęć. W przypadku częstych biegunek przewlekłych może wystąpić także szybka utrata masy ciała.

Biegunka z krwią

Co, jeśli w stolcu seniora występuje krew? Przyczynę krwawego rozwolnienia możemy rozpoznać po rodzaju krwi w kale:

• Krew jasnoczerwona Sugeruje krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Może wskazywać na żylaki odbytu.
• Ciemna krew w kale Może powodować czarny kolor stolca. Sugeruje źródło krwawienia z wyższych odcinków układu pokarmowego (np. jelita). Pojawia się także przy wrzodach żołądka lub dwunastnicy.
• Krew utajona w kale Nie jest to krew widoczna w stolcu, a badanie diagnostyczne. Pozwala ono na zlezienie w kale krwi niewidocznej gołym okiem. Najczęściej zalecane w diagnostyce chorób układu pokarmowego.

Jak zatrzymać rozwolnienie u osoby starszej? We wszystkich wyżej wymienionych przypadkach należy zgłosić się do specjalisty. Czytając dalej, dowiesz się, jak zatrzymać luźny stolec u seniora.

Więcej o tym jak postępować w razie wystąpienia biegunki usłyszysz w wypowiedzi dr n. med. Mirosława Gałęcka.

Pomoc w biegunce: jak zatrzymać rozwolnienie u osoby starszej?

Biegunka u osoby starszej to czas na zastosowanie lekkostrawnej diety. Pomoże ona w niwelowaniu problemów z jelitami i układem pokarmowym. Poniżej podpowiemy Ci, jak zatrzymać luźny stolec u seniora.

Jak zatrzymać biegunkę u starszej osoby?

Bardzo ważna jest odpowiednia podaż płynów. U osoby starszej nie można dopuścić do odwodnienia. Odwodnienie seniora może objawiać się zawrotami i bólem głowy, ciemnym kolorem moczu, a nawet skurczami mięśni. Niezwykle istotne okazuje się regularne podawanie płynów, ale też to, co osoba starsza będzie piła. Wskazana jest przede wszystkim woda, a także herbatki ziołowe (rumianek, mięta, szałwia). Na czas biegunki senior powinien zrezygnować z kawy, mocnej herbaty, soków i napojów gazowanych.

Nie wszyscy wiedzą jednak, jak zatrzymać luźny stolec u seniora. Zobacz, jakie produkty powinien jeść, a co lepiej wykluczyć z diety.

Dieta przy biegunce u starszej osoby

Czego nie jeść podczas biegunki?

• ciemne pieczywo i produkty pełnoziarniste,
• produkty bogate w błonnik pokarmowy,
• surowe warzywa i owoce,
• płatki owsiane,
• produkty mleczne,
• ostre przyprawy,
• tłuste i smażone potrawy,
• orzechy,
• czekolada,
• dżemy i konfitury,
• miód,
• słodycze

Wskazane produkty:

• ryż biały i kleik ryżowy,
• biszkopty bez cukru,
• sucharki,
• jasne pieczywo pszenne,
• drobny makaron,
• marchew gotowana,
• mus jabłkowy,
• banany,
• gotowane ziemniaki

Opieka osób starszych: biegunka u podopiecznego

Praca dla opiekunek osób starszych wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Do ważnych obowiązków opiekunek osób starszych należy pomoc osobie starszej w codziennej higienie. Biegunka znacząco utrudnia tę czynność. Szczególnie trudne będzie to u osób niesamodzielnych i leżących.

Nie można jednak zaniedbać higieny osoby starszej na czas rozwolnienia. Nieprawidłowa higienizacja może doprowadzić do bolesnych odparzeń. Ważne jest częste mycie seniora oraz regularna wymiana chłonnych produktów higienicznych.

Biegunka: diagnostyka i leczenie

Ostra biegunka w wielu wypadkach ustępuje samoistnie. Jeśli jednak wiąże się z gorączką, bólem brzucha, czy wymiotami, potrzebny jest niezwłoczny kontakt z lekarzem. Może ona bowiem stanowić zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale i życia osoby starszej.

Kontakt z lekarzem rodzinnym pomoże w wyjaśnieniu przyczyn biegunki u starszej osoby. Specjalista dokona rozpoznania, zrobi pogłębiony wywiad i doradzi, jakie kroki podjąć dalej.

Mogą być to badania diagnostyczne lub podanie środków wspomagających łagodny przebieg biegunki i poprawę stolca. Lekarz rodzinny może też skierować do konkretnego specjalisty. W przypadku podejrzenia schorzeń związanych z układem pokarmowym będzie to gastroenterolog.

Zobacz również: „Inkontynencja moczowa”

Słowniczek polsko-niemiecki

Poniżej znajdziesz listę wyrażeń, które mogą się przydać w przypadku biegunki.

• biegunka, rozwolnienie – der Durchfall: [dɛɐ̯ ˈdʊʁçfal]
• mieć rozwolnienie – Durchfall haben: [ˈdʊʁçfal ˌhaːbn̩]
• luźny stolec – weicher Stuhlgang: [ˈvaɪçɐ ˈʃtuːlɡaŋ]
• przewlekła biegunka – chronischer Durchfall: [kʁɔˈnɪʃɐ ˈdʊʁçfal]
• ostra biegunka – akuter Durchfall: [aˈkuːtɐ ˈdʊʁçfal]
• ból brzucha – die Bauchschmerzen: [diː ˈbaʊ̯xʃmɛrtsn̩]
• osłabienie – das Unwohlsein: [das ˈʊnvoːlzaɪ̯n]
• wymioty – das Erbrechen: [das ˈɛʁbʁɛçn̩]
• gorączka – das Fieber: [das ˈfiːbɐ]
• drżenie mięśni – Muskelzittern: [ˈmʊskl̩ˌtsɪtɐn]
• dieta lekkostrawna – leichte Kost: [ˈlaɪ̯çtə ˈkɔst]
• węgiel leczniczy – die Aktivkohle: [diː ˈʔaktiːkˌkoːlə]
• układ pokarmowy – der Verdauungsapparat: [deːɐ̯ fɛɐ̯ˈdaʊ̯ʊŋsˌʔaparat]
• odwodnienie – die Entwässerung: [diː ˈɛntˌvɛsərʊŋ]

Poćwicz wymowę słówek z naszym filmikiem poniżej:

Podsumowanie

Najlepsze sposoby na radzenie sobie z biegunką u starszej osoby. Sprawdź, jak zatrzymać luźny stolec:

• nawadnianie,
• podanie elektrolitów,
• zastosowanie odpowiedniej diety,
• monitorowanie objawów współtowarzyszących,
• zastosowanie środków powstrzymujących biegunkę, np. węgiel leczniczy,
• przy silnych biegunkach kontakt ze specjalistą.

Źródła

• Grażyna Biesiada, Jacek Czepiel, Dominika Salamon, Tomasz Mach, Aleksander Garlicki, Klinika Chorób Zakaźnych Katedry Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Zakaźnych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Zachorowanie na biegunkę infekcyjną w starszym wieku, tom 20, nr 1, 8–11 ISSN 1425–4956
• Justyna Wasielica-Berger, Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Ostra biegunka, Gastroenterologia Kliniczna 2018, tom 10, nr 1: 14–22